Portaenxertos

PORTAENXERTOS

Os portaenxertos empregados tradicionalmente (plantas procedentes de sementes de Castanea sativa nacidas no mesmo souto) seguen sendo válidos nas novas plantacións que se vaian realizar nas zonas con menores riscos de danos pola enfermidade da tinta, ocasionada por fungos do xénero Phytophthora. Malia a súa sensibilidade a esta enfermidade, son os que, de feito, soportan os enxertos dos soutos existentes na actualidade; entre eles os soutos do centro de Galicia, situados en zonas cunha certa probabilidade de danos por tinta. En moitos casos, eses portaenxertos son descendentes da mesma variedade enxertada e, en todo caso, pertencen á especie C. sativa. Nesta situación o máis frecuente é a compatibilidade portaenxertos/enxerto sen ou con diferenzas de vigor entre ambos compoñentes. Engrosamentos moi esaxerados poden ser síntoma de incompatibilidade.

Non obstante, debido á elevada sensibilidade á enfermidade da tinta dos portaenxertos de C. sativa, convén empregar portaenxertos resistentes polo menos nas zonas nas que Phytophthora ten máis probabilidades de causar danos. Este fungo, introducido en Europa hai moitos séculos dende as zonas subtropicais de Asia, infecta os sistemas radicais das árbores do castiñeiro europeo (C. sativa), que adoitan por acabar morrendo. As especies asiáticas de castiñeiro son resistentes á enfermidade, motivo polo que durante as primeiras décadas do século XX se fixeron introducións de sementes de castiñeiro xaponés (Castanea crenata) e de castiñeiro chinés (Castanea mollissima). A elevada incompatibilidade ao enxerto entre as especies asiáticas e as variedades cultivadas do castiñeiro europeo levou á iniciación, alá por 1920, das hibridacións entre o castiñeiro europeo e as especies asiáticas. Outro motivo da hibridación foi a menor resistencia ao frío e á seca estival do castiñeiro xaponés, que foi a especie máis introducida. No mercado das plantas de viveiro hai dispoñibles numerosos clons resistentes a Phytophthora. A maior parte destes son híbridos entre o castiñeiro xaponés e o castiñeiro europeo. Aínda que algúns deles son compatibles ao enxerto coas variedades tradicionais de C. sativa, descoñécese o comportamento neste aspecto de parte dos clons existentes nos viveiros. Por outra parte, sábese que hai importantes problemas de incompatibilidade entre C. sativa e un gran número de híbridos tipo C. crenata C. sativa.

Clons recomendados

Hai un número de clons propagados nos viveiros privados sobre os que existe información positiva de compatibilidade ao enxerto coas variedades de C. sativa. Os máis probados son os clons 7521, 111, 1482, 1483, 2671, 760 e 125. Outros clons dispoñibles nos viveiros dos que hai certa información de boa compatibilidade, aínda que debe ser comprobada, son os clons 3, 7810, 90025, 324 e 592.

Táboa 3. Características dos portaenxertos clonais do castiñeiro híbrido.

Clon Xenealoxía Compatibilidade ao enxerto Vigor intrínseco Aptitude á propagación vexetativa Resistencias
Código NPCCL Nome MB forestais Dispoñible Aporcado Reprodución por gallos e cultivo in vitro Phytophthora Seca estival Asolagamento Frío
CCL-162 7521 x x F1(Cc x Cs) comprobada vigoroso moi boa aceptable RR R r R
CCL-33 111-1 x x F2; BC(Cc x Cs)Cs comprobada moderado variable moi boa RR s r r
CCL-179 1482 x x F1(Cc x Cs) comprobada moderado aceptable aceptable RR r
CCL-180 1483 x x F1(Cc x Cs) comprobada moderado aceptable aceptable r r
CCL-136 2671 x x F2; BC(Cc x Cs)Cs comprobada vigoroso variable moi boa r s R R
CCL-192 760   x F1(Cc x Cs) comprobada vigoroso aceptable boa s r R r
CCL-137 125 x x F1(Cc x Cs) comprobada moderado moi boa ms r
CCL-184 3 x x F1(Cc x Cs) indicios positivos moderado moi boa aceptable R R
CCL-193 7810 x x F2; BC(Cc x Cs)xCs indicios positivos vigoroso moi boa aceptable R R R r
CCL-149 90025 x x F1(Cc x Cs) indicios positivos vigoroso moi boa aceptable s R r r
CCL-181 324   x F1(Cc x Cs) indicios positivos aceptable aceptable R r
CCL-188 592   x F2; BC(Cs) indicios positivos moderado boa aceptable R r R